Nea Moni (nieuw monasterie) is gelegen in de centrale regio van het eiland Chios, en het is één van de meest belangrijke Byzantijnse monumenten in Griekenland en een monument van internationale betekenis.  De architectuur van de hoofdtempel is gebouwd in het bekende octagonale ‘eiland’type, waarvan de enige voorbeelden op Chios en Cyprus zijn te vinden.  Het werd gebouwd in de 11e eeuw (tussen 1042 en 1056).

Nea Moni werd opgericht met een donatie van de heerser Constantine IX Monomachos en zijn vrouw Zoë. Volgens de traditie zorgde de heerser voor de oprichting van het monasterie om drie Chiotische monniken te bedanken voor hun voorspelling dat zijn verbanning naar Lesbos slechts tijdelijk was en dat hij terug zou keren naar de troon.  De drie monniken ontdekten het miraculeuze icoon van de Maagd Maria hangend aan een tak, en daar bouwde ze de originele kerk van het monasterie.  Later leverde de heerser Monomachos extra geld, iets wat zéér ongewoon was voor het Byzantijnse financiële systeem.  Doorheen de jaren werd het Nea Moni monasterie één van de welvarendste en meest gekende monasteries van het Egeïsche gebied, waardoor het het meest religieuze centrum van Chios was.  Toch betekende de Turkse occupatie het begin van de financiële neergang.

De verschillende gebouwen bevinden zich in het 17,000 m2 grote gebied van het monasterie.  De catholicon (hoofdkerk) is gelegen in het centrale punt van het monasterie.  Het bestaat uit een kerk, de esonarthex en de exonarthex en het is gedecoreerd met mosaïeken.  Terwijl de imponerende defensietoren in het westen staat bevindt de Trapeza zich in het zuid-westen van het catholicon. De ruïnes van de monnikencellen bevinden zich hier ook.  Het monasterie is omgeven door een stenen muur.  Binnen deze muren bevinden zich ook twee kleine tempels, de de tempel van het Heilige Kruis en de tempel van Aghios Panteleimonas.

 

Eén van de belangrijkste kenmerken van het monasterie zijn de mozaïeken, gemaakt uit natuurlijke veelkleurige stenen en glas. Ze decoreren de muren en de koepels.  Ze dateren uit de 11e eeuw en het is één van de drie overblijvende collecties in Griekenland van de midden-Byzantijnse periode, en ze bevinden zich nog in relatief goede staat.

Helaas werd het monasterie herhaaldelijk vernietigd in de 19e eeuw.  In 1822 werd het geplunderd door de Turken en werd het ernstig beschadigd door de aardbeving in 1881.  De aardbeving veroorzaakte de instorting van de koepel, de klokkentoren, een boog van de catholicon, alsook de vernietiging van vele mosaïeken.  Er zijn vele pogingen ondernomen om het monument te restaureren en de mosaïeken van het catholicon te bewaren.  In 1857 voerde de abt van het monasterie, Gregorios Photeinos, intensieve restauratiewerken uit in het catholicon en zo werd de uiterlijke verschijning volledig hersteld.  De dom van de kerk die ingestort was tijdens de aardbeving van 1881 werd gereconstrueerd in 1900.  De mosaïeken werden hersteld in de jaren ’60.  Vanaf toen werd er op regelmatige basis een restauratie uitgevoerd in verschillende gebouwen van het monasteriecomplex.

Vandaag is het monument gebruikt als klooster voor nonnen.  Een twee-verdiepingen tellend gebouw met cellen is gelegen in het noordwesten van het catholicon. Dit is gereconstrueerd en huist nu het museum met de overblijvende schatten van het monasterie.  Nea Moni maakt deel uit van de lijst bestaande uit cultureel erfgoed van de UNESCO.  Sinds 1995 worden er educatieve programma’s voor studenten tussen 12 en 18 georganiseerd.

 

Voor meer informatie bezoek: www.neamoni.gr