Το Σπήλαιο του Ολύμπου,
ένα εντυπωσιακό φυσικό αξιοθέατο στην περιοχή της Συκιάς, το οποίο απέχει περίπου 35 χλμ. από την πόλη της Χίου και 5 χλμ. από το χωριό Ολύμπια.
Αυτό το σπήλαιο είναι διάσημο για τους εξαιρετικούς σχηματισμούς σταλακτιτών και σταλαγμιτών (που δημιουργούνται από τη χημική εναπόθεση ανθρακικού ασβεστίου από το νερό της βροχής που εισέρχεται στο σπήλαιο).
και εξερευνήθηκε το 1985 από την Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία.
Ορισμένοι από τους σταλακτίτες σχηματίζονται σε κεκλιμένο σχήμα, αμφισβητώντας το νόμο της βαρύτητας, αυτός ο ιδιόμορφος σχηματισμός μπορεί να είναι αποτέλεσμα της συνεχούς καθοδικής ροής του αέρα μέσα από τα ανοίγματα στην οροφή του βράχου.
Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, οι σταλακτίτες στο σπήλαιο Ολύμπι άρχισαν να σχηματίζονται πριν από περίπου 200 εκατομμύρια χρόνια, αλλά η ίδια η δημιουργία του σπηλαίου είναι δύσκολο να εκτιμηθεί.
Υπάρχουν επίσης κάποιοι “Ανθρωποι των σπηλαίων” (cavemen) οι οποίοι έχουν σχήμα ανθρώπου.
Το ανθρακικό ασβέστιο και το αργιλικό περιεχόμενο μαζί βάφουν το σπήλαιο σε πολλαπλά χρώματα.
Η γκρίζα/λευκή πέτρα του ανθρακικού ασβεστίου ομορφαίνει με την κοκκινοκίτρινη αργιλική γη σε ορισμένα σημεία και μαζί κάνουν το σπήλαιο ένα μαγευτικό μέρος. η θερμοκρασία στο εσωτερικό του σπηλαίου είναι σχεδόν σταθερή όλο το χρόνο, 18 βαθμοί και υγρασία 95%.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυτός ο ιδιόμορφος σχηματισμός μπορεί να είναι αποτέλεσμα της συνεχούς καθοδικής ροής του αέρα μέσα από τα ανοίγματα στην οροφή του βράχου.
Οι σταλαγμίτες και οι σταλακτίτες εξακολουθούν να σχηματίζονται, γι’ αυτό και η ανθρώπινη παρέμβαση δεν πρέπει να επηρεάζει το μικροκλίμα στο εσωτερικό του σπηλαίου. Ως εκ τούτου, το σύστημα εισόδου με διπλή πόρτα σταματά κάθε ρεύμα αέρα από το εξωτερικό.
Το 2003 οι πρώτοι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν το σπήλαιο.
Το σπήλαιο είναι πλέον ανοιχτό από τον Μάιο έως τον Νοέμβριο, εκτός από τις Δευτέρες, από τις 11:00 έως τις 18:00 η ώρα.
Το σπήλαιο του Αγίου Γάλα,
ανακαλύφθηκε το 1969, είναι το μεγαλύτερο και σημαντικότερο σπήλαιο του νησιού και ένα από τα δύο σπήλαια, που είναι ανοιχτά για επισκέπτες. Το σπήλαιο του Αγίου Γάλα βρίσκεται στη βορειοδυτική περιοχή του νησιού της Χίου, περίπου 70 χιλιόμετρα από την πόλη της Χίου. Στην πραγματικότητα αποτελείται από ένα συγκρότημα τριών σπηλαίων.
Υπάρχουν αρχαιολογικές ενδείξεις για την ύπαρξή τους από τη νεολιθική περίοδο (5500 π.Χ.).
Ένας ιδιαίτερος θρύλος για το σπήλαιο: Κάποτε ένας βυζαντινός βασιλιάς εξόρισε την κόρη του, που έπασχε από λέπρα, στα βορειοδυτικά της Χίου. Εκείνη έφτασε σε μια σπηλιά όπου βρήκε καταφύγιο.
Εκεί υπήρχε μια μαυροφορεμένη γυναίκα που τη φρόντιζε και μετά από τρία χρόνια ο βασιλιάς μετάνιωσε για την απόφασή του και έστειλε ένα καράβι να φέρει πίσω την κόρη του.
Βρέθηκε θεραπευμένη από το θεραπευτικό γαλακτώδες νερό ή το γαλακτόμορφο υγρό που έσταζε από τους σταλακτίτες ενός τμήματος της σπηλιάς.
Επειδή ήταν τόσο ευγνώμων, ο βασιλιάς αποφάσισε να χτίσει μια εκκλησία (“Άγιος Γάλας”, που πήρε το όνομά της από το θεραπευτικό γαλακτόμορφο υγρό, επειδή στα ελληνικά “Γάλας” σημαίνει “γάλα”) στο εσωτερικό του σπηλαίου, αλλά κάθε πρωί οι εργάτες που έχτιζαν την εκκλησία έβρισκαν τα εργαλεία τους έξω από το σπήλαιο, οπότε στη συνέχεια κατασκευάστηκε έξω από την είσοδο του δεύτερου σπηλαίου.
Αργότερα η μικρή εκκλησία της Αγίας Άννας κατασκευάστηκε βαθύτερα στη σήραγγα.
Το σπήλαιο αποτελείται από έναν επιμήκη διάδρομο συνολικού μήκους 220 μέτρων, που σχηματίζει μαιάνδρους, ενώ επεκτείνεται δημιουργώντας ευρύχωρες αίθουσες και δωμάτια.
Ολόκληρο το σπήλαιο του Αγίου Γάλας δεν έχει ακόμη εξερευνηθεί, αλλά λέγεται ότι διαθέτει περίτεχνους ασβεστολιθικούς σχηματισμούς με εντυπωσιακή μορφολογία.